İş ve finans dünyasının en önemli dergilerinden Forbes, ABD’nin “self-made” milyarder kadınları 2018 listesini açıkladı. Bu yıl listede yer alanların toplam mal varlığı 71 milyar dolar. Listeye dahil edilen 60 girişimci ve yönetici arasında Kylie Jenner’ın bulunması, Forbes’un “zenginliğini kendi yaratmış” bu isimleri derlerken hangi kriterleri göz önünde bulundurduğu sorusunu gündeme getirdi.
Yazı: Fatima Çelik
Forbes’un yeni sayısının kapağında, 21 yaşında kurduğu şirket ile 900 milyon dolarlık bir servet elde etmiş genç bir kadın var. Kylie Cosmetics şirketi ile gelmiş geçmiş en genç self-made milyarder olarak ilan edilen Kylie Jenner, bu tür self-made zenginlik listelerine 23 yaşında girmeyi başarmış Facebook CEO’su Mark Zuckerberg’in rekorunu da sollamış durumda.
Diş hekimi bir baba ve psikiyatrist bir annenin çocuğu olan ve henüz Harvard Üniversitesi’nde öğrenciyken arkadaşlarıyla sosyal paylaşım sitesi Facebook’u ‘sıfırdan’ kuran Zuckerberg’in self-made milyarder sıfatına layık görülmesi anlaşılır bir durum. Zuckerberg’ten sonra Kylie Jenner’ın bu unvana layık görülmesi ise, zenginliği sıfırdan yaratmak kavramının çok farklı şekillerde yorumlanabileceğini kanıtlar nitelikte.
Forbes, Jenner’ın başarısını kapağına taşıdı çünkü Jenner, sahip olduğu kozmetik şirketini kendi 250 bin dolarıyla kurdu ve Instagram’daki 110 milyon takipçisinin de etkisiyle servetini üç yıl içerisinde 900 milyon dolara çıkardı. Oysa Jenner’ın halihazırda dünyanın en varlıklı ve ünlü ailelerinden biri olan Kardashian ailesine mensup olduğunu ve 18 yaşında bir gencin 250 bin dolara ‘kendiliğinden’ sahip olamayacağını unutmamak gerek.
En genç self-made zengin tartışmasına Twitter üzerinden dahil olan Dictionary.com’a göre self-made, hayatta kimsenin desteği olmadan zengin olmuş kişiler için kullanılan bir sıfat. Oxford Sözlüğü’ne göre ise sözcük, kişinin “kendi emeğiyle başarılı ya da zengin olması” anlamına geliyor.
Forbes, Oxford Sözlüğü’nün tanımını göz önünde bulundurmuşa benziyor ancak iş ve finans dünyasının gündemini belirleyen mecralardan biri olan Forbes’un, Jenner’ı en geç self-made zengin ilan ederek bir “Jenner-Zuckerberg” tartışması yaratıp, bunun üzerinden bir pazarlama stratejisi geliştirmek istemiş olması da hayli olası. Bu yine de, yıllardır büyük işlere imza atan Forbes’un bu listeleri hazırlarken bir metodoloji kullanmadığı anlamına gelmiyor.
Forbes’a göre servetinin tamamını ya da bir kısmını miras almadan oluşturan kişiler, self-made zenginleri oluşturuyor. Bu tanımlamanın yeterli olmadığının çünkü kavramın çok geniş olduğunun farkında olan deneyimli yayın, 2014 yılında oluşturduğu derecelendirme sistemine göre zenginleri “puanlıyor”. Sisteme göre servetinin ya da işinin tümünü miras alan kişiler 1 puan, sosyo-ekonomik zorluklara rağmen kendi servetini yaratabilmiş kişiler ise 10 puan alıyor. Tartışmalara sebep olan Kylie Jenner’ın self-made zenginlik puanı bu sisteme göre 7.
Peki, Forbes’un bu yılki listesinde başka kimler var? Popüler Jenner-Zuckerberg tartışmasının ardında bu liste, kendi emeği, sermayesi ve girişimci karakteri ile harikalar yaratmış birçok kadına ev sahipliği yapıyor.
#1 Diane Hendricks – ABC Supply Kurucu Ortağı
Net serveti: 5,1 milyar dolar
Self-made puanı: 9
Listeye ilk sıradan giren Diane Hendricks, ABD’nin en büyük toptan satış şirketlerinden ABC Supply’ı yönetiyor. Dokuz kız kardeşiyle birlikte Wisconsin’de bir süt çiftliğinde büyüyen Hendricks, çatı ustası olan eşi Ken ile tanışmadan önce bir müteahhit için çalışıyor, kişiye özel evler satıyordu. 36 yıl önce eşi Ken ile kredi çekerek ABC Supply şirketini kurdu. Şirket, günümüzde 700’den fazla lokasyona ve 9 milyar doların üzerinde ciroya sahip. Hollywood yapımcılığı da yapan Hendricks’in yedi çocuğu ve 17 torunu var, halen Winconsin’de yaşıyor.
#6 Oprah Winfrey – Girişimci, sanatçı
Net serveti: 3 milyar dolar
Self-made puanı: 10
ABD televizyon tarihinin en çok izlenen talk show programlarından The Oprah Winfrey Show’u büyük bir medya ve iş imparatorluğuna dönüştüren sanatçı, Mississippi’de hizmetçi bir annenin ve madenci bir babanın kızı olarak doğdu, zor bir çocukluk geçirdi. Kendi ismini taşıyan programından toplam 2 milyar dolar gelir elde etti. 2011’de kurduğu OWN kanalındaki %25,5’lik hissesinin değeri yaklaşık 75 milyon dolar. Winfrey son olarak, orijinal programlar oluşturmak için Apple ile çok yıllık bir anlaşma imzaladı.
#13 Jin Sook Chang – Girişimci
Net serveti: 1,5 milyar dolar
Self-made puanı: 10
Forever 21’in kurucularından olan Chang, 1981’de ABD’ye yerleşti ve geçimini sağlamak için kuaförlük yaptı. Eşiyle birlikte üç yılda biriktirdikleri 11 bin dolarla Los Angeles’ta Fashion 21 adında, sadece 80 metrekare büyüklükte bir giyim mağazası açtı. Adı sonradan “Forever 21” olan ve 3,4 milyar dolar ciroya sahip perakende şirketi, 56 ülkede bulunan 800 mağazasında 43 bin insan istihdam ediyor.
#19 Eren Özmen – Girişimci
Net serveti: 1,3 milyar dolar
Self-made puanı: 9
1980’lerin başında yüksek lisans eğitimi için ABD’ye giden Eren Özmen, o zamanlar 20 çalışanı olan Sierra Nevada şirketinde çalışmaya başladı. 1994 yılında Eşi Fatih Özmen ile evlerini teminat göstererek çektikleri krediyle çalıştıkları şirketi satın aldılar ve 19 devralmayı yöneterek, Sierra Nevada’yı Savunma Bakanlığı’nın milyar dolarlık bir müteahhidi haline getirdiler. Eren Özmen’in başkanlığını yaptığı özel havacılık ve savunma şirketi Sierra Nevada, NASA tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’na kargo taşıma şirketi seçildi.
#37 Huda Kattan – Güzellik Uzmanı, Influencer
Net serveti: 550 milyon dolar
Self-made puanı: 9
Irak göçmeni bir ailenin kızı olan Huda Kattan, finans sektöründe çalıştığı işinden ayrılıp 2010’da kendi makyaj bloğunu açtı. Bu blog, şu an İnternet’te en çok okunan güzellik bloğu haline gelmiş durumda. 2013’te iki kız kardeşi ile birlikte Huda Beauty şirketini kurdu. Far paletlerinden dudak parlatıcısına, 140’tan fazla ürünü olan şirketin yıllık cirosu 200 milyon doların üzerinde. Özel sermaye şirketi olan TSG Consumer Partners’ta şu an değeri 1 milyar dolar olan bir de hissesi var.
